خال یک دسته از سلولهای پوست، معمولاً قهوهای یا سیاه، است که میتواند در هر قسمت از بدن شما ظاهر شود. بیشتر خالها معمولاً قبل از سن ۲۰ سالگی تشکیل شده و خوشخیم هستند. (به این معنی که سرطانزا نیستند.)
اگر خال شما بعدها روی پوستتان ظاهر و یا در رنگ و اندازهی آن تغییری ایجاد شد به دکتر خود مراجعه کنید. در صورت وجود سلولهای سرطانی در خال شما، دکتر آن را بلافاصله برمیدارد. بعد از خالبرداری، باید حواستان به ناحیه جراحی شده و رشد مجدد خال باشد.
شما میتوانید در صورت دوست نداشتن رنگ و اندازهی خال خود آن را بردارید، مخصوصاً زمانی که خال در مسیر شیو کردن شما قرار گرفته باشد.
از کجا بفهمیم که خال سرطانی است؟
در ابتدا دکتر خال شما را معاینهی کاملی میکند. اگر خال به نظر مشکوک بیاید از آن آزمایش گرفته و یا آن را برمیدارد. دکتر ممکن است شما را برای برداشتن خال به یک متخصص پوست معرفی کند. نمونه به آزمایشگاه فرستاده میشود تا آزمایشات بیشتری روی آن انجام گیرد. به این کار بافتبرداری(biopsy) میگویند. اگر جواب مثبت باشد (یعنی خال سرطانی است) کل خال و ناحیهی دور آن برای از بین بردن سلولهای سرطانی برداشته میشود.
برداشتن خال
خالبرداری، چه به دلیل زیبایی و چه به دلیل سرطانی بودن آن، روی بدن شما زخم ایجاد میکند. از بین رفتن زخم حاصل به موارد زیر بستگی دارد:
- سن شما
- نوع جراحی
- جای خال
ممکن است زخم اصلا دیده نشود، و یا بیشتر از حدی که فکر می کردید به چشم بیاید.
محصولات و روش های زیادی برای از بین بردن زخم جراحی بعد از خالبرداری وجود دارد.
خالبرداری چگونه انجام می شود؟
خال معمولاً طی یک جلسه توسط متخصص پوست برداشته میشود. گاهی اوقات جلسهی دوم نیز احتیاج است. ۲ مورد از مراحل اولیهی خالبرداری به شرح زیر هستند:
- مرحلهی برش: در این مرحله متخصص پوست از یک وسیلهی تیغ مانند نازک برای بریدن خال استفاده میکند. ممکن است از وسیلهای با یک الکترود در انتهای آن نیز استفاده شود. این دستگاه با مسطح کردن سطح زخم با بقیهی سطح پوست، محل قطع شده را کمرنگتر میکند. برای عمل قطع کردن به بخیه احتیاجی نیست. خال برداشتهشده زیر میکروسکوپ آزمایش شده تا از عدم وجود سلولهای سرطانی در آن مطمعن شوند.
- قطع با جراحی: این مرحله بیشتر شبیه به جراحی است. جراح تمام خال و بخشی از لایههای زیرین چربی را برمیدارد. خال برداشتهشده زیر میکروسکوپ آزمایش شده تا از عدم وجود سلول های سرطانی در آن مطمعن شوند.
هیچگاه عمل خالبرداری را خودتان امتحان نکنید زیرا ریسک عفونت و زخم های ماندگار بسیار زیاد است. و در صورت سرطانی بودن خال، سلول های سرطانی همچنان در پوستتان می مانند.
هزینهی خالبرداری
هزینهی خالبرداری به سایز، شکل، جای خال و همچنین پیچیدگی نوع عمل بستگی دارد. بهعنوان مثال برداشتن یک خال بزرگ از روی گونهی شما هزینهی بیشتری نسبت به برداشتن یک خال کوچک از روی دستتان دارد. اولازهمه، سایز خالها متفاوت است، پس برداشتن یک خال بزرگ زمان بیشتری میگیرد. دوما، پوست گونهی شما بسیار حساستر از پوست دست شما است و ممکن است به جراحی پیچیدهتری احتیاج داشته باشد. و در آخر شما باید هزینهی آسیبشناسی را نیز در نظر بگیرید. بیشتر دکترها معتقد هستند که باید خال را برای اگاهی از وجود یا عدم وجود سلولهای سرطانی در آن مورد آزمایش قرار داد. به طور معمول خالبرداری با هدف زیبایی توسط بیمه پوشش داده نمیشود اما خالبرداری یک خال دارای سلولهای سرطانی توسط بیمه پوشش داده میشود. اما بیمهها با هم متفاوت هستند و شما میتوانید در این زمینه با بیمهی خود مشورت کنید.
زخم
چه خالبرداری و چه زانوی خراشیده شده میتوانند بر پوست شما زخم بهجای بگذارند. زخم پروسهی طبیعی بستن پوست و درمان شدن آن است.
اما گاهی اوقات زخم غیرطبیعی بوده و به زخمی بزرگ منتهی میشود. زخم هیپرتروفیک، زمانی که بدن طی پروسهی درمان بیشازحد کلاژن تولید میکند، ایجاد میشود.
این زخم معمولاً نتیجهی سوختگیهای شدید و آسیب های خاص به پوست است.
رشد غیرطبیعی بافت زخم، باعث به وجود آمدن زخم کلوییدی می شود. زخمهای کلوییدی از زخمهای هیپرتروفیک بزرگتر هستند. انها ممکن است به درمان لیزری، تزریقات کورتیکواسترویید یا درمانهای دیگر برای کوچک شدن و یا متوقف شدن رشدشان احتیاج داشته باشند. برعکس زخمهای هیپرتروفیک، زخمهای کلوییدی رشد کرده و از اندازهی زخم اولیه فراتر میروند.
دورهی نقاهت بعد از خالبرداری
دورهی نقاهت بعد از خالبرداری به خود فرد بستگی دارد. زخم افراد جوان نسبت به افراد با سنین بالاتر سریعتر التیام می یابد. و طبیعتا یک برش بزرگتر دیرتر از یک برش کوچکتر درمان میشود. به صورت کلی باید انتظار داشت که یک زخم خالبرداری طی دو تا سه هفته التیام یابد.
روشهایی برای کمرنگ کردن زخم بعد از التیام آن وجود دارد. مراقبت های اولیه برای جلوگیری از عفونت زخم خالبرداری نیز باید انجام شود.
به توضیحات دکتر و پرستار در زمینهی مراقبت کردن از زخم و عوض کردن پوشش آن با دقت توجه کنید.
پیشگیری و کمتر کردن زخم حاصل از خالبرداری
روشها و درمانهایی برای کمرنگتر کردن زخم و یا کمتر کردن اندازهی آن وجود دارد. قبل از امتحان کردن هریک از موارد زیر، با دکتر خود مشورت کنید تا از هرگونه عفونت یا مشکل دیگر پیشگیری شود.
- در برابر نور خورشید زیاد قرار نگیرید: نور خورشید میتواند به پوست سالم آسیب برساند، پس تصور کنید که چه مقدار میتواند بر زخم در حال التیام تأثیر بگذارد. قرار گرفتن یک زخم در برابر اشعهی یو وی به مقدار زیاد میتواند باعث تیره شدن زخم و تغییر رنگ آن شود. زمانی که بیرون میروید محل زخم را با ضدآفتاب قوی (حداقل اس پی اف ۳۰) پوشش دهید و از لباس برای پوشاندن آن استفاده کنید. این روند را حداقل برای ۶ ماه بعد از خالبرداری ادامه دهید.
- از کشیدن زخم خودداری کنید: اگر زخم روی دستتان است، بهعنوان مثال، حرکات و کشیدگیهای پوست دست ممکن است باعث زخمی بزرگتر و دورهی التیامی طولانیتر شود. اگر زخم جراحی در ناحیهای از بدن شما است که کشیدگی پوست رخ نمیدهد (مانند ساق پا) شما در این مورد با مشکل زیادی مواجه نخواهید شد. تا حد امکان مراقب حرکتهای خود در ناحیهی زخم شده باشید.
- محل زخم را تمیز و مرطوب نگاه دارید: پوست زخم معمولاً در صورت تمیز و مرطوب بودن سریعتر التیام مییابد. زخم خشک دیرتر التیام یافته و معمولاً به سختی محو میشود. یک پماد مرطوبکننده (مانند وازلین) برای محو کردن زخم حین التیام یافتن میتواند کافی باشد. زمانی که بافت زخم شکل گرفت، با دکتر خود در زمینهی استفاده از ژل سیلیکون یا نوارهای سیلیکون مشورت کنید. شما به پماد آنتیبیوتیک احتیاجی ندارید مگر اینکه دکترتان آن را برای شما تجویز کرده باشد. استفاده از پماد آنتیبیوتیک بدون تجویز دکتر میتواند عوارضی همچون درماتیت تماسی یا مقاومت باکتریایی به همراه داشته باشد.
- زخم را ماساژ دهید: حدود ۲ هفته بعد از خالبرداری، زمانی که خراش ناپدید شد، میتوانید ماساژ دادن زخم خود را آغاز کنید. مواظب باشید زخم را نکشید زیرا کشیدگی میتواند باعث بدتر شدن آن شود. اگر افتادن پوست زخم بیشتر از دو هفته طول کشید، دست نگاه داشته تا این پروسه به صورت طبیعی رخ دهد. با فشار کم شروع کرده و سپس کمکم فشار را افزایش دهید. فشار نباید موجب درد شود. باید آنقدری باشد که به پوست قوت داده و بر کلاژن سازی تأثیر بگذارد. شما همچنین میتوانید با لوسیون روی زخم خود را ماساژ دهید.
- تراپی فشار: پوشیدن لباس روی زخم و ایجاد کمی فشار روش آن می تواند مفید باشد. می توان این فشار را به وسیله ی یک بانداژ یا ساق به آن وارد کرد.تراپی فشار برای تاثیرگذاری به چندین ماه احتیاج دارد. این تراپی برای زخم صورت مناسب نمی باشد.
- از پوشش پولی اورتان استفاده کنید: این پدهای پزشکی انقدر مرطوب و انعطافپذیر هستند که میتوانند به روند درمان زخم در هر ناحیه از بدن کمک کنند. پوشیدن یک پد پولی اورتان به مدت شش هفته ممکن است بتواند از شکل گیری زخم جلوگیری کند. ترکیب فشار و رطوبت این پد تاثیر آن را بیشتر می کند.
- تراپی لیزر و نور: درمان با لیزر مناسب زخم های خاصی است. این درمان معمولا مناسب کوچکتر و کمرنگتر کردن زخم بوده و گاهی با یک جلسه و گاه با چندین جلسه تاثیر خود را میگذارد.
- تزریق کورتیکواسترویید: کورتیکواستروییدها هورمونهایی هستند که التهاب را کاهش میدهند. آنها برای درمان شرایط مختلفی که برای پوست، مفاصل و بقیهی اعضای بدن رخ میدهد مناسب هستند. تزریق کورتیکواسترویید میتواند باعث کاهش سایز و کمرنگشدن زخم شود. این مورد بیشتر برای زخمهای کلوییدی استفاده میشود. ریسک شکلگیری دوبارهی بافت زخم و عوض شدن رنگ ناحیهی تزریق وجود دارد. دورهی درمان ممکن است یک یا چندین جلسه طول بکشد.
- جراحی با سرما: این مرحله شامل منجمد کردن و از بین بردن بافت زخم میشود که در نتیجه سایز زخم را کمتر میکند. درمانهای دیگری مانند داروی شیمیدرمانی بیومایسین نیز ممکن است بتواند سایز زخم را کمتر کند. جراحی با سرما معمولاً برای زخمهایی با سایز بزرگ انجام میشود (شامل زخمهای کلویید و هیپرتروفیک). یک جلسهی درمانی ممکن است سایز زخم را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
مواظبت پس از خالبرداری
اگر به فکر خالبرداری هستید با دکتر خود در راستای انتخاب بهترین روش برای خالبرداری و مراقبتهای بعد از آن مشورت کنید. نگرانیهای خود را با پزشک درمیان گذاشته و در مورد راهحلهای کمتر و کوچکتر شدن سایز زخم صحبت کنید. بعضی از این متدها به هفتهها و ماهها تلاش و پیگیری احتیاج دارند و تنها در این صورت نتیجه میدهند. اگر یک روش برای شما تأثیرگذار نبود با متخصص پوست خود صحبت کرده و روشهای دیگری را امتحان کنید.