آکنه نوعی بیماری مزمن پوستی است که حدود ۶۳۳ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند و آن را به هشتمین بیماری شایع در سطح جهان تبدیل میکند. آکنه هنگامی رخ میدهد که فولیکولهای مو با سلولهای مرده پوست مسدود شوند؛ بنابراین علائم شایع آن شامل جوشهای سرسیاه، جوشهای سر سفید، جوش، پوست چرب و زخم است.
این وضعیت بیشتر در مناطقی از پوست وجود دارد که حاوی تعداد نسبتاً زیادی غدد چربی مانند صورت، نیمه بالایی قفسه سینه و پشت است. لکههای تیره ناشی از تغییر رنگ پوست نیز در آکنه شایع است، اما باید از بافت اسکار متفاوت باشد.
اسکارها انواع مختلفی دارند که در آکنه ایجاد میشوند.
اسکار ۹۵٪ مبتلایان به آکنه را درگیر میکند. در اثر پاسخ سیستم ایمنی بدن به سلولهای مرده پوست، اسکارها در واکنش ثانویه به التهاب لایه پوستی ایجاد میشوند. لایههای آسیب دیده پوست متعاقباً با بافت اسکار فیبری جایگزین میشوند.
دو نوع جای زخم وجود دارد: هیپرتروفیک و آتروفیک. آنها بر اساس وجود تجمع بیش از حد کلاژن یا از بین رفتن کلاژن در بافت آسیب دیده طبقه بندی میشوند.
اسکارهای آتروفیک چیست؟
اسکار آتروفیک زمانی ایجاد میشود که پوست نتواند بافت را به درستی بازسازی کند. بر خلاف کلوئیدها و زخم هایپرتروفیک، اسکارهای آتروفیک به دلیل بهبودی که در زیر لایه مورد انتظار پوست ایجاد میشود، از لحاظ ظاهری فرورفتگی دارند. این نوع اسکار معمولاً با آبله مرغان یا آکنه در ارتباط است، اگرچه در نتیجه برداشتن خال یا بعد از انجام انواع جراحیها از جمله بازسازی MOHS نیز ایجاد میشود.
سه نوع مشخص از اسکار آتروفیک وجود دارد:
- جای زخمهای آتروفیک که منافذ عمیقی دارند، به زخمهای بستنی معروف هستند.
- جای زخمهای کف تخت که به زخمهای آبله مرغان شباهت دارند، به عنوان جای زخمهای بوکسار تعریف میشوند.
- سرانجام، زخمهای غلتکی به دلیل کمبود لبههای مشخص شناخته میشوند و به طور معمول در اطراف گونهها قرار دارند.
درمانهای اسکار آتروفیک
نوع درمان به این بستگی دارد که در هنگام مشاوره از بین هر سه نوع اسکار، کدام یک از آنها شناخته شود. در برخی موارد، بیماران ممکن است به تعدادی از درمانهای اسکار آتروفیک نیاز داشته باشند.
همانند سایر روشهای درمانی اسکار، خطرات مرتبط با اقدام به از بین بردن جای زخمهای آتروفیک نیز وجود دارد.
جای زخمهای آتروفیک در مقایسه با سایرین بیشتر است. ویژگی مشترک این اسکارها قسمت پایین آنها است که در زیر سطح بافتهای اطراف قرار دارد. پوست بالای زخمهای آتروفیک نازک و شکننده است که از تقاطع عرضی ذاتاً جای زخمهای خطی است. غالباً چنین اسکارهایی فاقد رنگدانهها هستند و بنابراین سفید به نظر میرسند. نمای مشخصه این زخمها با کمبود بافت همبند، به ویژه کمبود پروتئینهای کلاژن و الاستین که قاب پوست را تشکیل میدهند، مشخص میشود. این اطلس هم جای زخمهای آتروفیک و هم علائم کشش را در یک قسمت قرار میدهد، زیرا علائم کششی از نظر ماهیت، جای زخم آتروفیک نیز هستند. دلیل تشکیل آنها نیز از بین بردن یکپارچگی فیبرهای کلاژن و مرتبط با این پوست آویزان است.
لایه برداری شیمیایی
لایه برداری شیمیایی فرآیند استفاده از مواد شیمیایی در پوست برای از بین بردن لایههای آسیب دیده بیرونی است؛ بنابراین روند طبیعی لایه برداری را تسریع میکند. عمق مختلف نفوذ دارای عوامل مختلفی است، بنابراین لایه برداری شیمیایی را میتوان بر اساس سطح بافت شناسی نکروز که ایجاد میکنند، به چهار گروه مختلف تقسیم کرد.
اسید گلیکولیک
گلیکولیک اسید، متداولترین اسید آلفا هیدروکسیل به عنوان ماده لایه بردار است و میتواند به عنوان یک محصول مراقبت از پوست در روز با غلظت کم ۵ تا ۱۵درصد استفاده شود. غلظتهای بیشتر ۳۰ تا ۷۰ درصد برای لایه برداری شیمیایی استفاده میشود. هرچه غلظت بیشتر باشد، پوست عمیقتری ایجاد میکند. اسید گلیکولیک با نازک شدن لایه شاخی، ترویج اپیدرمولیز و پراکندگی لایه پایه ملانین عمل میکند. اسیدهای گلیکولیک از نظر سیستمیک ایمن و غیر سمی هستند و لایه برداریهای سطحی ایجاد میکنند که میتوانند تأثیرات چشمگیری داشته باشند، اما عوارض کمی دارند. همچنین توسط بیماران به خوبی تحمل میشوند. بهترین نتایج حاصل از اسکارهای آکنه شامل پنج جلسه متوالی ۷۰٪ اسید گلیکولیک هر دو هفته است.
از مزایای اسید گلیکولیک میتوان به اریتم بسیار خفیف، رفع افتادگی خفیف و دوره کوتاه بعد از عمل اشاره کرد. اگر مدت زمان استفاده بیش از حد باشد یا پوست ملتهب باشد، مضرات اغلب یکنواخت نبودن، خنثی سازی اجباری و خطر بالای دفع بیش از حد است.
اسید تری کلرواستیک (TCA)
TCA میتواند در غلظتهای مختلف استفاده شود. ۱۰٪ تا ۲۰٪ TCA برای لایه برداری سطحی استفاده میشود؛ در حالی که ۳۵٪ به عنوان لایه برداری با عمق متوسط استفاده میشود. غلظتهای بالاتر از ۳۵٪ توصیه نمیشود، زیرا نتایج کمتر قابل پیش بینی هستند و احتمال ایجاد زخم بیشتر است. استفاده از TCA در پوست، بسته به غلظت TCA، باعث نکروز سلولی اپیدرمال و نکروز کلاژن در درم پاپیلاری به درتیکولار فوقانی میشود.
استفاده از TCA در پوست باعث دناتوره شدن پروتئین ( اصطلاحاً کراتوکوآگولاسیون ) و در نتیجه یخ زدگی سفید به راحتی مشاهده میشود. ۹درجه یخ زدگی با عمق نفوذ محلول ارتباط دارد. سطح ۱ یخ زدگی سفید با اریتم خفیف است و مربوط به نفوذ سطحی است. این باید بعد از ۲ تا ۴ روز پوسته پوسته شدن نور بهبود یابد. سطح ۲ با یخ پوشیده از پوشش سفید با اریتم زمینه مشخص میشود. این درجه یخ زدگی معمولاً برای لایه برداری با عمق متوسط، یک لایه برداری اپیدرمی با ضخامت کامل که پس از حدود پنج روز بهبود مییابد، مطلوب است. سطح ۳ یخ زدگی مات و سفید مات با اریتم زمینهای کم یا بدون آن است؛ پوست تا درم پاپیلار گسترش یافته است و بهبود آن تا هفت روز طول میکشد.
از مزایای TCA میتوان به هزینه کم، یکنواختی کاربرد و این واقعیت اشاره کرد که نفوذ به راحتی توسط رنگ سرما قابل ارزیابی است. از معایب آن میتوان به احساس سوزش و سوزش در حین استفاده، غلظت زیاد توصیه شده در انواع پوست و احتمال ایجاد هیپوپریگمنتیشن اشاره کرد.
عمق پوست بستگی به تعداد لایه محلول اعمال شده دارد. یک لایه برداری بسیار سطحی منجر به اریتم ضعیف میشود که ممکن است با سفید شدن سطح پوست با ظاهر پودری همراه باشد. سطح ۱ ایجاد شده با ۱تا ۳ لایه محلول بسیار سطحی است و فقط باعث پوسته پوسته شدن ملایم پوست به مدت ۱ یا ۲روز یا اصلاً نمیشود. با استفاده از بیش از ۴ تا ۱۰ لایه از محلول، لایه برداری سطح ۲ ایجاد میشود. اریتم و برخی نقاط دقیق یخ زدگی سفید افزایش یافته است. سوزش و سوزش خفیف تا متوسط وجود دارد که به مدت ۱۵ تا ۳۰دقیقه ادامه دارد. طی ۱ تا ۳روز آینده تغییر رنگ ملایم قهوهای قرمز ایجاد میشود و پوست احساس سفتی میکند. سپس لایه برداری به مدت ۲ تا ۴ روز و با پوسته پوسته شدن متوسط انجام میشود، در آنجا اریتم برجسته و مناطق افزایش یخ زدگی وجود دارد که با مقدار متوسطی از گزش همراه است. در این سطح، لایه برداری معمولاً ۸ تا ۱۰ روز طول میکشد و ممکن است جدا از پوسته پوسته شدن خشک پوست، لایه برداری واقعی نیز وجود داشته باشد.
بیماران مختلف ممکن است برای دستیابی به همان سطح پوست، به لایههای مختلفی نیاز داشته باشند. به این دلیل که نفوذ محلول به عوامل مختلفی از جمله آماده سازی پوست، ضخامت قرنیه و حساسیت پوست بستگی دارد. از مزایای محلول جسنر این است که لایه برداری پوست بسیار سطحی و ایمن است و بندرت عمیقتر از حد انتظار است.
رفع اسکار آتروفیک در کلینیک نیوشا
درمان اسکار آتروفیک به صورت تضمینی در کلینیک زیبایی نیوشا توسط دستگاه آمیا و با روش میکرونیدلینگ انجام میشود که به مراتب نسبت به روشهای ذکر شده، از عوارض کمتر و تاثیر بیشتری برخوردار است. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان، میتوانید با ما تماس بگیرید.
منابع: