آیا بوتاکس واقعا موثر و بی خطر است؟
اگر فکر می کنید بوتاکس فقط برای از بین بردن چین وچروک است، نیاز به فکرکردن بیشتری دارید!
امروزه، پزشکان برای درمان بسیاری از مشکلات ، از میگرن و کمردرد گرفته تا شقاق مقعد و حتی گرفتگی گردن وعضلات، از داروهای سمی مثل بوتاکس استفاده می کنند.
بوتاکس و داروهای مرتبط با آن (Myobloc , Dysport) ، از دوز های پایین سم بوتولینوم که یک سم طبیعی قدرتمند است، برای فلج کردن عضلات پیش فعال و مهار غدد عرق استفاده می کنند. این داروها، توسط سازمان غذا ودارو (FDA) برای درمان موقت خطوط اخم، اسپاسم گردن، عرق کردن شدید دست وصورت ، چشم های متقاطع ، و کشیدن پلک ها ، تایید شدند.اما استفاده خارج از برچسب و موارد استفاده از بوتاکس و محصولات سم بوتولینوم ، با بیش از ۷۰ کاربرد پزشکی ، آرایشی و بهداشتی جدید، به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
متاسفانه بسیاری از این موارد استفاده با تحقیقات ناچیز،مطالعات کم و فقدان آزمایشات کنترل شده ، پشتیبانی می شوند.و بدتر اینکه ، دوز مناسب برای استفاده ی خارج از برچسب، اغلب از طریق آزمون وخطا تعیین می شوند. در سال۲۰۰۹ ، FDA دستور هشدار جعبه سیاه( جدی ترین نوع هشدار ) را ، به دلیل عوارض جانبی نادر اما بالقوه خطرناک گزارش شده در موارد کودکان تحت درمان برای اسپاستیک عضلانی ، بزرگسالان تحت درمان موارد استفاده تایید شده وتایید نشده،که برخی از بیماران نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشتند و گزارش هایی نیز از مرگ و میر وجود داشت، بر روی بوتاکس و محصولات مرتبط با آن را صادر کرد.
دیوید ام سیمپسون ،استاد مغزو اعصاب مرکز پزشکی سینای در نیویورک می گوید:<< ما به دستورالعمل های بهتری در مورد دوز ایمن مورد استفاده، به ویژه در کودکان نیاز داریم.>>
” اما شواهد کافی(چه خوب چه بد) در مورد استفاده از این دارو برای چندین دهه وجود دارد، که نشان داده است که این دارو ایمنی و اثر بخشی قابل توجهی دارد.”
برخی از موارد استفاده غیرمعمول از بوتاکس و محصولات مرتبط:
درمان های آرایشی و بهداشتی: مشخص شده است که این تزریق ها برای درمان چروک های پا کلاغی دور چشم ، خطوط افقی بینی، چین و چرک های اطراف بینی، حالت بزرگی وشعله ور بودن سوراخ های بینی، خطوط لب، فرورفتگی های چانه و بالا آمدن ابرو ، مفید است.
البته بسیاری از مطالعات شامل افرادی بود که به دلیل جوان بودن و یا دارا بودن چین و چروک های کم وظریف ،احتمال راضی بودن و دیدن نتایج بهتر وبیشتر ،در آن ها بیشتر بود.
نکته ی دیگری که وجود دارد این است که اگر شما افتادگی پلک ، پوست اضافی پلک، زخم های عمیق، پوست ضخیم یا چرب و یا پوست پر از چین و چروک که نمی توانید با انگشتانتان آن ها را بکشید و صاف کنید،دارید، ممکن است بوتاکس در این موارد کمک نکند و به طور متناقضی بتواند باعث بدتر شدن وضعیت شود.
سر درد : اگر چه سم معمولا برای درمان این وضعیت استفاده می شود، اما در سال ۲۰۰۹ ،یک تحلیل از کارازمایی های تصادفی کنترل شده که شامل ۱۶۰۰ بیمار بود، نشان داد که درمان با سم ، برای درمان میگرن همیشه موثر نیست.
همچنین شواهد تا به امروز ، احتمال بی اثر بودن این درمان ها بر سردرد های تنشی مزمن را نیز نشان می دهد. آکادمی نورولوژی امریکا نیز سال گذشته اعلام کرد که با وجود محبوبیت سم بوتولینوم در درمان سردرد ، برای سردردهای میگرنی، بی اثر است ونیز بعید است که بتواند به درمان سردرد های تنشی هم کمک کند.
گرفتگی و کرامپ نویسندگان : تزریق ها را برای درمان این اختلال عضلانی ، در صورتی که کاردرمانی اثری نکند، می توان درنظر گرفت. این روش ها همچنین برای “گرفتگی موسیقی دان” که انگشتانشان هنگام نواختن دچار ناراحتی و مشکل می شوند، مفید هستند.
ناهنجاری های صوتی: این استفاده تایید نشده از بوتاکس ومحصولات مرتبط با آن ، یک درمان خط اول برای فلج تارهای صوتی، یا اسپاسم است که منجر به تولید صدای تیره یا لرزش صدا می شود.
کمر درد : اگر چه ممکن است کمر درد برخی از مردم با تزریق این داروها ، تسکین پیدا کند، اما شواهد ضعیفی برای اثربخشی آن بر کمردرد وجود دارد. به هرحال حداقل یک مطالعه نشان می دهد که تزریق ممکن است کمردرد را بخصوص در موارد یکطرفه بودن ، تسکین دهد.
اسپاسم مری: به نظر می رسد برای کاهش علائم و مشکلات مری مثل ریگورژیتاسیون، مشکلات بلع، و بلع همراه با درد قفسه سینه فوقانی و… بخصوص اگر عمل جراحی یا گشادکردن مری موثر نباشند و یا برای جلوگیری از عوارض جدی تر این روش ها، استفاده از این تزریق ها ، می تواند مفید باشد.
تعریق بیش از حد : چندین مطالعه کوچک نشان داده است که سم باعث کاهش عرق کردن دست و وصورت ،که در حین غذا خوردن رخ می دهد، می شود.
درولینگ یا ریزش غیرارادی بزاق دهان: برخی شواهد نشان می دهد که تزریق بوتاکس و داروهای مشابه ،ممکن است بزاق اضافی را در افراد مبتلا به پارکینسون و اسکلروز یکطرفه امیوتروفیزیک(ALS) ، کنترل کند.
اسپاستیسیتی یا سفتی اندام :شواهد خوبی از مزایای سم بوتولینوم برای اسپاستیسیته اندام پایینی مرتبط با فلج مغزی در کودکان(به خصوص برای بهبود راه رفتن در کودکان مبتلا به اسپاستیسیتی) و برای اسپاستیسیته اندام فوقانی مرتبط با سکته مغزی در بزرگسالان حمایت می کند.
در بزرگسالان ، بر اساس مطالعه ای که در سال ۲۰۰۹ در مجله نورولوژی،جراحی مغز و اعصاب و روانپزشکی منتشر شد، این تزریقات ، برای اسپاسیتیسیتی اندام فوقانی (در مشکلات و بیماری هایی مثل مالتیپل اسکلروزیس یا آسیب های مغزی نخاعی)، امن تر و موثرتر از یک داروی خط اول شناخته شدند.
مثانه بیش فعال(OAB) : مطالعات نشان داده اند که این تزریقات می توانند بی اختیاری ادراری را کاهش دهد، به ویژه در افرادی که مثانه اسپاستیک ناشی از آسیب نخاعی دارند.در یک کارازمایی کوچک و کنترل شده در سال ۲۰۰۹ در بریتانیا ، درمان با این روش ها ، کیفیت زندگی را در افرادی که OAB بدون علت ناشناخته ای داشتند، بهبود بخشید.
شقاق مقعدی مزمن: این روش ها اثر بخشی بهتر و عوارض کمتری برای درمان شقاق و اسپاسم اسفنکتر مقعد، نسبت به دیگر درمان ها مثل پماد نیتروگلیسرین دارند.
سه مطالعه نشان دادند که درمان با روش جراحی موثرتر از سم هست اما در مواردی ممکن است باعث بی اختیاری مدفوع شود.
خطرات ناشی از سم بوتولینوم چیست؟
عوارض جدی ناشی از استفده از سم، اگر چه غیرمعمول است اما زمانی که سم از محل تزریق به دیگر عصلات گسترش بیابد، دیده می شود و در نتیجه موجب عوارضی مثل ضعف عمومی ، نیاز به رسپیراتور( تنفس مصنوعی)، و در موارد نادر مرگ است.
مطالعات، یک عارضه جانبی هر چند نادر را توصیف کرده اند : که موجب از دست رفتن تون عضلات در برخی نقاط بدن و در نتیجه موجب تغییر شکل بدن و ایجاد حالت “ساعت شنی ” می شود.
عوارض جانبی قابل پیش بینی دیگر شامل درد و کبودی در محل تزریق ، ضعف موقت عضله تزریق شده ، سردرد، تهوع، گردن یا کمر درد، خشکی دهان، و چشم های خشک یا تحریک شده ، است.
چه اقدامات احتیاطی می توانید انجام دهید؟
– اگر به دنبال درمان مناسب وضعیت ومشکل خود هستید ، به یک متخصص پوست ، ویا متخصص مغز واعصاب مراجعه کنید. و در مورد تاثیر بوتاکس و دیگر محصولات سم با پزشک مشورت کنید.
سیمپسون هشدار می دهد:” این درمان نیاز به مهارت ، آموزش و آگاهی از بیماری بیمار دارد. بنابراین برای درمان با بوتاکس و دیگر درمان های مرتبط باید حتما به پزشک مراجعه کرد.”
– در مراجعه ، اگر بیماری قلبی یا بیماری ای که در آن ارتباط بین عصب و عضله آسیب می بیند،مانند ALS یا میاستنی گراویس ، حتما به پزشک خود اطلاع بدید ، چون ممکن است با توجه به وضعیتتان نسبت به عوارض این درمان ها حساس تر باشید.
– در مورد داروهای مصرفی ، مکمل های غذایی و رژیم غذایی خاص خود و دیگر موارد به خصوص آنتی بیوتیک های مصرفی، داروهای درمانی بیماری آلزایمر و یا هر درمان با سم بوتولینوم مخصوصا در طول ۴ ماه اخیر، حتما با پزشک صحبت کنید.
– پزشک نباید دارو را به یک منطقه آلوده تزریق کند ، بنابراین حتما به تورم و یا دیگر نشانه های عفونت اشاره کنید.
_ اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید حتما به پزشک اطلاع بدهید.
اقدامات احتیاطی دیگر :
اگر هر یک از علائم زیر را در عرض چد ساعت یا هفته ی پس از درمان مشاهده کردید، فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید و مراجعه کنید:
ضعف عضلانی و یا از دست دادن غیرمنتظره قدرت، مشکل در تکلم، مشکل گفتن واضح کلمات، از دست دادن کنترل مثانه، مشکل تنفس و یا بلع، دو بینی یا تاری دید،و یا افتادگی پلک.
نتیجه نهایی: سم بوتولینوم به طور گسترده ای خارج از برچسب وموارد توصیه شده ، استفاده می شود و معمولا ایمن وبدون عوارض جدی است.
توصیه ی ما: تزریق سم و داروهای مرتبط برای درمان موارد ومشکلات گفته شده را ، تنها پس از صحبت با دکتر در مورد گزینه های مناسب درمان برای وضعیت خود ، در نظر بگیرید و پس از اینکه خطرات و مزایای سم بوتولینوم به طور کامل به شما توضیح داده شد، گزینه مناسب را انتخاب کنید.
تزریق بوتاکس در کلینیک زیبایی نیوشا توسط پزشکان متخصص انجام میشود. برای دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.
منبع:
